نشست «جایگاه سواد آکادمیک در فرهنگ دانشگاهی» برگزار شد

به گزارش روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی دانشگاه بیرجند، نشست علمی «جایگاه سواد آکادمیک در فرهنگ دانشگاهی» با سخنرانی دکتر نعمت‌الله فاضلی، انسان‌شناس و پژوهشگر حوزه مطالعات فرهنگی و دانشگاهی، در سالن ولایت برگزار شد.

در این نشست دکتر احمد خامسان، سرپرست دانشگاه بیرجند، با قدردانی از حضور دکتر فاضلی و شرکت‌کنندگان، بر اهمیت برگزاری چنین نشست‌هایی در ارتقای گفت‌وگوی علمی و فرهنگی در دانشگاه تأکید کرد.

تأکید سرپرست دانشگاه بیرجند بر نقش دانشگاه به عنوان مرجع اندیشه

سرپرست دانشگاه بیرجند اظهار داشت: دانشگاه مرجع اندیشه و محلی برای تربیت نسلی توانمند، امیدوار و  جوانان دلبسته به سرنوشت ایران است  و ما بیش از هر زمان نیازمند شنیدن دیدگاه‌های تازه و علمی هستیم.

ضرورت تربیت نسل آگاه و مسئولیت‌پذیر در دانشگاه‌ها

دکتر خامسان با اشاره به نقش دانشگاهیان در تربیت نسل جوان گفت: تمام ارکان دانشگاه، اعم از اعضای هیأت علمی و کارکنان، در شکل‌گیری خروجی‌های اثربخش دانشگاه نقش دارند و باید بکوشیم نسلی آگاه‌تر و مسئولیت‌پذیرتر برای آینده کشور تربیت کنیم.
وی ابراز امیدواری کرد که با همکاری دانشگاه‌های استان، برگزاری این‌گونه نشست‌ها استمرار یافته و زمینه تبادل تجربه‌ها و ارتقای فرهنگ سازمانی بیش از پیش فراهم شود.

دوگانگی فرهنگ؛ از فرهیختگی تا میدان رقابت و خشونت

در نشست تخصصی «جایگاه سواد آکادمیک در فرهنگ دانشگاهی» دکتر نعمت‌الله فاضلی با اشاره به دوگانگی عمیق مفهوم فرهنگ اظهار داشت: فرهنگ از یک‌سو انسان را به سوی فرهیختگی سوق می‌دهد، اما از سوی دیگر در جهان معاصر به یکی از خطرناک‌ترین میدان‌های رقابت، تبعیض و خشونت بدل شده است.

وی با بیان مفهوم «آکادمی» در زبان، افزود: دانشگاه در ذهن بسیاری محلی است که منزلت، قدرت و مادیت با هم درگیر می‌شوند و این امر رقابت شدید، تبعیض و ستیزه را به دنبال دارد. ورود سیاست و قدرت به محیط دانشگاه همچون اتصال برق است؛ اگر رخ دهد همه‌چیز را می‌سوزاند.

دانشگاه؛ فضای یادگیری، اخلاق‌ورزی و فرهیختگی

این جامعه‌شناس تأکید کرد: دانشگاه تنها فضایی است که امکان یادگیری، اخلاق‌ورزی و فرهیختگی در آن فراهم می‌شود. ما در دانشگاه می‌آییم تا بخوانیم، بفهمیم و توانایی زیستن در زبان را تمرین کنیم؛ کرامات کلمات را کشف کنیم و معجزه مفاهیم را دریابیم.

دکتر فاضلی در ادامه با اشاره به نقش مفاهیم در تحول انسان گفت: مفاهیم شفا می‌دهند، پیشگیری می‌کنند و منبعی پایان‌ناپذیر از انرژی‌اند. دانشگاه جایی است که نیم‌کرۀ مفهومی مغز انسان فعال می‌شود و آموزش عمومی باید این توانایی را تقویت کند تا انسان دریابد زبان چگونه کار می‌کند.
او افزود: انسان سه خانه وجودی دارد: خانه جغرافیا، خانه تاریخ و خانه زبان. در دانشگاه باید این سه خانه را زیست کرد. زبان آکادمیک یعنی زبان مفاهیم و گویش‌های متنوع علوم؛ از مدیریت و روان‌شناسی گرفته تا فلسفه، ادبیات، اقتصاد و انسان‌شناسی.

این پژوهشگر فرهنگی ضمن قدردانی از معاون فرهنگی و رئیس دانشگاه برای توجه جدی به موضوع فرهنگ دانشگاهی اظهار داشت: فرهنگ در جهان امروز دیگر آن موجود معصوم و دوست‌داشتنی نیست، بلکه بزرگ‌ترین میدان پیکار است. بسیاری از خشونت‌ها، تبعیض‌ها و نفرت‌ها به نام فرهنگ توجیه می‌شوند؛ از تبعیض نژادی و مذهبی تا طبقه‌بندی‌های انسانی و ایدئولوژیک.

سنت ایرانی و ارزشهای فرهنگی

وی ادامه داد: هیچ ظلمی وجود ندارد که در نقاب ارزش‌های فرهنگی انجام نشود؛ چه به نام دین، عدالت، آزادی، اخلاق یا حقوق بشر. از همین رو سخن گفتن از فرهنگ پارادوکسی در خود دارد.
وی با اشاره به سنت ایرانی، گفت: در شاهنامه، واژه فرهنگ ۷۳ بار به کار رفته و معنای آن فرهیختگی، رشد و بالندگی انسان است. در روایت ایرانی، فرهنگ یعنی تراکم فرهیختگی و دیگرخواهی. اگر انسانی دانشمند باشد اما نتواند مراعات دیگران، جامعه یا طبیعت را بکند، بی‌فرهنگ است.

دکتر فاضلی در پایان خاطرنشان کرد: ما هم قربانی فرهنگ هستیم و هم عامل آن. اگر بخواهیم تبعیض، سرکوب و نابرابری را در جامعه درک کنیم، باید ببینیم چگونه این پدیده‌ها با ایدئولوژی فرهنگ توجیه می‌شوند. با این حال فرهنگ روی زیبایی نیز دارد؛ زیباییِ تناقض درونی‌اش که انسان را نیز زیبا می‌سازد.

لازم به توضیح است؛ همزمان با حضور دکتر نعمت الله فاضلی در دانشگاه بیرجند نشستی با دانشجویان دانشگاه‌ها با عنوان بحران یادگیری در روز جاری  برگزار خواهد شد.